Hướng Dẫn Chi Tiết Về Cấu Trúc, Kỹ Thuật Sáng Tác Nhạc

Học Producer - Remix trên FL Studio Học Thu Âm – Mix nhạc trên Cubase

Học Hòa âm phối khí trên Logic Pro X Học làm nhạc EDM trên Ableton

HƯỚNG DẪN CHI TIẾT VỀ CẤU TRÚC VÀ KỸ THUẬT SÁNG TÁC NHẠC

A) PHÂN LOẠI THEO CẤU TRÚC (STRUCTURES)

1) CLOSED FORM (Dạng Cấu Trúc Đóng)

Dạng này tuân theo một mô hình đã có sẵn (pre-established prototype), thường gặp trong nhiều thể loại âm nhạc cổ điển và phổ thông:

• A-B-A hoặc A-B
• Các dạng thường thấy:
  • One-part song form (hình thức bài hát một phần)
  • Two-part song form (hình thức hai phần)
  • Three-part song form (hình thức ba phần)
  • Expanded two-part song forms (mở rộng hình thức hai phần)
  • Enlarged three-part song forms (mở rộng hình thức ba phần)
  • Five-part song forms (hình thức năm phần)

2) OPEN FORM (Dạng Cấu Trúc Mở)

Dạng này không tuân theo một mô hình có sẵn mà có sự linh hoạt trong cách phát triển:

• Các hình thức phổ biến:
  • Free or group forms (cấu trúc tự do hoặc nhóm)
  • Irregular parts (các phần không đều), có thể có từ 3 đến 6 phần.

B) PHÂN LOẠI THEO CÂU (PHRASES)

1) LA PHRASE CARRÉE (Câu Cân Phương)

• Nhóm câu gồm 4 trường canh và bội số của 4, thường gặp trong nhạc cổ điển và nhạc pop.
• Ví dụ: 8:4 = 2, 16:4 = 4, 32:4 = 8

2) LA CARRURE (Câu Không Cân Phương)

• Nhóm câu có 2 trường canh hoặc bội số của 2, có thể là chẵn hoặc lẻ.
• Ví dụ: 12:2 = 6 (chẵn), 6:2 = 3 (lẻ)

C) CÁC YẾU TỐ QUAN TRỌNG TRONG BÀI NHẠC

1) Ba yếu tố chính

1. Nhịp (Rhythm): Giống như trái tim của bài hát, giúp bài hát có sự sống.
2. Giai điệu (Melody): Là yếu tố nhận diện chính, giống như cái đầu của con người.
3. Hòa âm (Harmony): Giúp bài hát có kết cấu hài hòa, giống như cơ thể con người.

Ngoài ra, hòa âm phối khí (Orchestration) cũng là một yếu tố quan trọng giúp bài nhạc nghe hay hơn nhưng không thuộc phần sáng tác.

2) Ba kỹ thuật chính trong sáng tác

1. Gamme (Scalar, Conjunct melodic motion): Các nốt nhạc đi liền nhau, cách nhau một quảng 2.
2. Arpège (Arpeggio, Disjunct melodic motion – leap): Các nốt nhạc cách nhau hơn một quảng 2 (có thể là quảng 3, quảng 4, quảng 5,…).
3. Kết hợp cả Gamme và Arpège.

D) TẠO GIAI ĐIỆU DỄ NHỚ (MEMORABLE MELODY)

1) Motive (Động cơ giai điệu)

• Một nhóm nốt nhạc tối thiểu từ 2 nốt trở lên được sắp xếp theo Gamme, Arpège hoặc cả hai.
• Ví dụ:
  • “Lệnh vua / hành quân” (rề la / rề la), cách nhau một quảng 5.
  • “Quan với quân lên đường / Đoàn ngựa xe cuối cùng…”, motive được lặp lại nhiều lần.

2) Cách biến đổi giai điệu (Variations)

1. Lặp lại nguyên văn (Exact Sequence)
2. Lặp lại với cao độ khác (Transpositions)
3. Lặp lại đảo ngược (Retrogrades)
4. Lặp lại với khoảng cách đảo ngược (Inversion)
5. Thay đổi thời trị nốt nhạc (Diminution hoặc Augmentation)
6. Lặp lại chỉ một phần đầu hoặc cuối (Partial Sequence)
7. Lặp lại với nhịp thay đổi (Modified Rhythm Sequence)
8. Lặp lại nhưng có yếu tố mới (Free Sequence)

E) PHÂN TÍCH CẤU TRÚC BÀI HÁT “ĐÊM ĐÔNG” (Nguyễn Văn Thương)

1) Cấu trúc bài hát (Structure)

• Hình thức: Expanded Two-Part Song Form (AB mở rộng)
• Phân đoạn:
  • Phần I (Part I):
    • Đoạn A (8 trường canh): “Chiều chưa đi màn đêm rơi xuống…”
    • Đoạn A’ (8 trường canh): “Thời gian như ngừng trong tê tái…”
  • Phần II (Part II):
    • Đoạn B (12 trường canh): “Đêm đông xa trông cố hương…”
    • Đoạn C (6 trường canh): “Gió nghiêng chiều say, gió lay ngàn cây…”
    • Đoạn B’ (12 trường canh): “Đêm đông, ôi ta nhớ nhung…”

2) Nhịp điệu (Rhythm)

• Đoạn A:
  • 4 câu, mỗi câu 2 trường canh.
  • Cấu trúc nhịp của từng câu giống nhau, chỉ thay đổi cao độ (Transposition).
  • Motive gồm Arpège và Gamme kết hợp.
• Đoạn B:
  • 4 câu, mỗi câu 3 trường canh.
  • Nhịp điệu của 4 câu giống nhau.
  • Câu 2 là lặp lại câu 1 với cao độ thấp hơn một quảng 2.
  • Câu 4 là lặp lại câu 3 với cao độ thấp hơn một quảng 2.

KẾT LUẬN

Hướng dẫn này giúp người sáng tác hiểu rõ hơn về cấu trúc bài hát, cách tạo giai điệu dễ nhớ và áp dụng các kỹ thuật sáng tác vào thực tế. Với sự luyện tập, bạn có thể phát triển được phong cách sáng tác riêng và tạo ra những tác phẩm ấn tượng hơn.